‘Jozef had een jas. Een jas met duizend kleuren, wat kon er nog gebeuren met Jozef?’ Precies, deze zin komt uit het repertoire van Elly en Rikkert. Toch is het geen onbenullig kinderliedje. Dit is een scherpe tekst en een terechte vraag. Jozef had een jas, een gewaad. Niet zomaar eentje, maar een veelkleurige. En ja, wat zou er dan nog met hem kunnen gebeuren?
Wij weten dat er nog van alles met hem is gebeurd. Toch heeft dit gewaad ons veel te zeggen. Die jas beschermde hem niet tegen de omstandigheden in zijn leven, maar die jas zegt ons wel veel over wie Jozef was in de ogen van zijn vader. Het zegt ons ook heel veel over wie wij zijn in de ogen van onze Vader. Ik neem je graag kort mee in het leven van Jozef om te zien wat dit gewaad over onze identiteit te zeggen heeft.
Het globale verhaal van Jozef ken je waarschijnlijk. Het is een intrigerend verhaal in de geschiedenis van Israël. Zo sprekend dat de auteur er goed aan dacht om ruim 13 hoofdstukken in onze Bijbel te besteden aan het leven van Jozef. Dat is meer dan een kwart van Genesis. Jozefs verhaal is belangrijk. En dat, terwijl zijn leven pas echt begint als hij 17 is. Voor die tijd maakt de Bijbel weinig over hem bekend. Vanaf Genesis 37 komt hij zo het verhaal binnenlopen als tiener jongen die gewend is om het kleinvee te verzorgen.
De Bijbel beschrijft dan een aantal essentiële elementen die de familiebanden bloot leggen. Vers 3 van hoofdstuk 37 zegt dat Jakob Jozef meer lief had dan al zijn andere zonen. Hier zie je een buitengewone liefde van vader Jakob tegenover zijn zoon Jozef. Hoe kwam dit? Ik denk om verschillende redenen. Daarvoor gaan we terug naar de relaties die Jakob had. Hij wilde Rachel als vrouw, maar kreeg eerst Lea, haar zus. Met Lea kreeg hij diverse zonen en ook met de slavinnen van zowel Lea als Rachel kreeg hij zonen. Pas als hij meerdere zonen heeft gehad, krijgt hij een kind van zijn enige, grote liefde Rachel. Jozef is de eerstgeborene uit Rachel. De vrouw die Jakob had gewild.
Het doet me denken aan Jezus, waarvan de Vader zei: “Dit is Mijn geliefde Zoon, in Wie Ik Mijn welbehagen heb!” (Matt. 3:17) Het doet me ook denken aan Israël, waarbij God de reden geeft waarom Hij Israël heeft bevrijd: vanwege de liefde voor u (Deut. 7:8).
Het doet me denken aan iedere christen, waarvan Paulus in Romeinen 8 zegt dat er niets is wat ons kan scheiden van de liefde van God in Christus Jezus (8:39).
De Bijbel vertelt verder in Genesis 37:3 dat Jozef een zoon ‘van zijn ouderdom’ is. Vanzelfsprekend denk je dat hij liefde voor Jozef had, omdat Jakob al oud was toen hij hem kreeg. Maar de Bijbel geeft genoeg aanleiding om te denken dat de andere zonen niet heel veel eerder zijn geboren. Daarbij is Benjamin sowieso een zoon van nog verdere ouderdom. De joodse traditie kent daarom een briljante uitleg voor dit vers. Zij knippen het het Hebreeuwse woord voor ouderdom (zekoeniem) in tweeën: ziv ikoniem (de luister van zijn voorkomen). Dit betekent simpelweg dat Jozef niet de innig geliefde zoon was omdat Jakob hem kreeg toen hij bejaard was. Jozef was geen zoon van zijn ouderdom, maar Jozef was eindelijk een zoon waarin Jakob zichzelf zag: iemand die de luister van zijn voorkomen had.
Het doet me denken aan Jezus, die in Johannes 14:9 zegt dat wij in Hem de Vader kunnen zien. Jezus heeft de Vader geopenbaard. Hij was de ware Jozef en toonde op een volmaakte wijze dat hij ‘het luister van Zijn voorkomen’ had. Het zet met ook stil bij ons, volgelingen van de Here Jezus. Rom. 8:29 vertelt ons dat wij geroepen zijn om gelijkvormig te worden aan het beeld van Jezus. Wij zijn als klei in de hand van de Pottenbakker – om nog maar een andere liedje erin te gooien. Wij worden gevormd om steeds meer ‘de luister van Zijn voorkomen’ te worden. Wat een rijkdom in de liefde van Jakob voor Jozef.
Terug naar Jakob en Jozef. Want op basis van zijn innige liefde voor Jozef, geeft Jakob een veelkleurig gewaad. Dat zijn zonen een gewaad hadden was niet zo vreemd. Iedereen had een jas. Maar hier spreekt de Bijbel niet over een doorsnee mantel. Dit is een speciale. Dit is een gewaad dat men kreeg als oudste zoon, als opvolger in het huis, als waardigheid. De ‘werkmensen’ hadden een korte jas met korte mouwen. Jozef kreeg een veelkleurig lang gewaad met lange mouwen. Eentje waarover je je verwonderde. Een gewaad wat majesteitelijk was. Dit was een mantel waarmee de vader zei: jij hoeft niet te werken. Jij wordt mijn opvolger. Jij hoort bij mij en op deze manier toon ik mijn liefde aan jou.
Het doet me denken aan iemand anders die een jas kreeg: de jongste zoon uit Lukas 15. We kennen hem (onterecht) als ‘de verloren zoon’. Hij keerde zijn vader de terug toe, kwam tot inkeer en keerde terug naar huis. Met de lucht van de varkens nog om hem heen, half naakt, verhongerd en dorstig. Zijn vader spuugt hem niet uit. Zijn vader omhelst en kust hem. Dan roept hij de knechten op om ‘het beste gewaad’ te halen. Het beste gewaad moet haast wel het gewaad van de vader zelf zijn. Waarmee de vader in die gelijkenis wil laten zien: “Ik wacht niet tot jij je schuld hebt afbetaald, ik wacht niet tot jij genoeg door het slijkt bent gegaan. Jouw terugkeer ga je niet verdienen, ik háál je terug! Ik bedek je naaktheid, je armoede, je vodden met de mantel van mijn ambt en eer.”*
Jozef kreeg een veelkleurig gewaad waarmee Jakob zijn liefde uitte naar Jozef. De jongste zoon kreeg een jas die waarmee hij weer onderdeel werd van de familie, thuisgehaald, in ere hersteld. Opnieuw het zoonschap ontvangen.
Het doet me denken aan Jezus over wie gezegd werd dat hij bekleed is met ‘de mantel van gerechtigheid’ (Jes. 61:10). Deze gerechtigheid maakt dat Jezus het volmaakte offer kon zijn. Het maakt dat er een weg naar de Vader is gebaand. Het maakt dat wij, als volgelingen van Jezus, nu ook bekleed zijn met die gerechtigheid. In Jezus wordt de gerechtigheid die ín Hem is ook op ons aangerekend (2 Kor. 5:21). Daarmee hebben wij vrije toegang tot de Vader (Rom. 5:1-2), is onze schuld betaald en worden wij niet meer veroordeeld (Rom. 8:1)
In Christus zijn wij een innig geliefde zoon van de Vader. In Christus zijn wij bekleed met een veelkleurig gewaad, met het mooiste gewaad, met het gewaad van Christus. Met Zijn gerechtigheid (Rom. 3:26). En in Hem hoeven wij niet meer te werken. We hebben geen ‘werkjas’ ontvangen om onze gerechtigheid te verdienen, maar zijn bekleed met de mantel der genade (Fil. 3:9).
In de geschiedenis van Jozef zien we een vader die zijn kind innig liefheeft en bekleed met een mantel. In alle onvolmaaktheid en imperfectie. Maar wij hebben een volmaakte Vader die ons in Christus bekleed heeft met een mantel der gerechtigheid. Wij zijn 100% gerechtvaardigd door ons geloof in de Here Jezus Christus. Niets kan ons meer scheiden van de liefde van onze Vader en iedere dag vernieuwt Hij ons om een zoon of dochter te worden naar zijn voorkomen (2 Kor. 4:16).
Ik heb een jas. Een jas met duizend kleuren, wat kan er nog gebeuren…
___
* Uit de vrijgevige God van Tim Keller
Jozef had een jas. Die beschermde hem niet tegen de omstandigheden in zijn leven, maar zegt ons wel veel over wie Jozef was. Het zegt ons ook heel veel over wie wij zijn in de ogen van onze Vader.
Het eerste uur voel ik niet veel meer dan een cocktail van pijn, adrenaline en misselijkheid. Maar als ik langzaam ben bijgetrokken besef ik dat de kustmarathon meer in zich heeft dan een fenomenale tocht langs de Zeeuwse kust.
God weet álles van je. Zelfs de diepten van je hart, je grootste geheimen en alles wat je doet op de momenten dat niemand kijkt. Maar is die gedachte voor jou bedreigend of bevrijdend?
Wil je op de hoogte blijven van ons werk? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief. We zullen zo nu en dan (niet te vaak) activiteiten, updates en gebedspunten delen.